Profilaktyka nowotworowa

Profilaktyka nowotworowa obejmuje wszystkie działania, które prowadzą do wczesnego wykrycia oraz wyleczenia schorzeń. W przypadku nowotworów istotne jest zarówno regularne przeprowadzanie badań przesiewowych (zwłaszcza u osób, które znajdują się w grupach podwyższonego ryzyka zachorowań na określony rodzaj nowotworu), jak i samobadanie.

W przypadku profilaktyki czerniaka należy obserwować znamiona – przy niepokojących objawach zaś – niezwłocznie konsultować je z lekarzem. Natomiast jeśli chodzi o kobiety narażone na występowanie raka piersi bardzo istotnym elementem prewencji jest przeprowadzane raz w miesiącu samobadanie piersi.
W profilaktyce nowotworowej badania stanowią jednak tylko część działań, jakie powinno się podjąć. Bardzo ważne jest również wprowadzenie zmian w stylu życia, włączenie regularnej aktywności fizycznej oraz odpowiedniej diety. Przede wszystkim należy zmniejszyć ilość spożywanych tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, na korzyść nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Zaleca się również jedzenie dużej ilości warzyw i owoców. Zawierają one nie tylko witaminy (w profilaktyce nowotworowej bardzo istotne jest dostarczanie organizmowi antyoksydantów w postaci wit. A, E, C), ale też inne związki korzystnie wpływające na organizm, jak: fitoestrogeny (np. w soi, warzywach strączkowych, granatach), flawanoidy (obecne w brokułach, jabłkach, jagodach czy owocach cytrusowych), kwas foliowy (buraki, soczewica, szparagi), likopen (arbuzy, grejpfruty, pomidory, morele). Oprócz tego zaleca się dostarczanie z pożywieniem selenu, którego dobrym źródłem mogą być: makrele, owoce morza, orzechy brazylijskie czy pieczarki.
Profilaktykę można podzielić na trzy fazy – we wczesnej prowadzimy zdrowy tryb życia, aby zapobiec pojawieniu się choroby. Istotne jest także kontrolowanie czynników ryzyka poprzez badania przesiewowe (cytologia, mammografia, kolonoskopia, morfologia i inne). Z kolei w profilaktyce wtórnej – minimalizujemy konsekwencje choroby (dzięki wczesnemu wykryciu i rozpoczęciu terapii).
Ostatnia faza profilaktyki jest wdrażana, kiedy choroba jest już rozwinięta. Ma na celu ograniczenie powikłań. W przypadku nowotworów kluczową rolę odgrywa profilaktyka pierwotna. Chorobę można bowiem zwalczyć do końca najlepiej w jej wczesnym stadium.